Nowa Księga 6 wprowadza fundamentalne zmiany do ram regulujących odpowiedzialność pozaumowną, co już wywołało znaczącą dyskusję.

Nowe przepisy będą miały znaczący wpływ na sektor transportu. W szczególności zniesiony zostanie tak zwany "quasi-immunitet podmiotu wykonującego przewóz", który jest uznawany w obecnych ramach prawnych.

Poniżej zilustrujemy na praktycznym przykładzie, co oznacza owa "quasi-nietykalność podmiotu wykonującego" i konsekwencje jej wyeliminowania:

Nadawca A zleca Przewoźnikowi B transport swoich towarów z siedziby Nadawcy A do wyznaczonego miejsca przeznaczenia. Przewoźnik B z kolei podzleca to zadanie podwykonawcy C.        

Podwykonawca C w tej trójstronnej relacji jest "wykonawcą". Pomiędzy umawiającymi się stronami A i B istnieje stosunek umowny, ale do wykonania umowy B angażuje inną stronę, a mianowicie C, agenta wykonawczego.

Jeśli podwykonawca C wyrządzi szkodę nadawcy A, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nadawca A musi zasadniczo dochodzić odszkodowania od swojego kontrahenta umownego (przewoźnika B), nawet jeśli ten kontrahent umowny nie jest faktycznym sprawcą szkody. Nadawca A zasadniczo nie może dochodzić roszczeń bezpośrednio od "podmiotu wykonującego umowę", czyli podwykonawcy C. Po pociągnięciu do odpowiedzialności przez nadawcę A, przewoźnik B musi z kolei dochodzić roszczeń regresowych od podwykonawcy C.

Tylko w wyjątkowych okolicznościach i na bardzo rygorystycznych warunkach Nadawca A może bezpośrednio dochodzić roszczeń od Podwykonawcy C.

Ta (quasi-)niemożność wniesienia bezpośredniego roszczenia przeciwko podwykonawcy/wykonawcy własnego kontrahenta jest określana jako "quasi-immunitet wykonawcy".

Dla podwykonawców/wykonawców zapewniało to pewien poziom ochrony, ograniczając jednocześnie możliwości regresu dla zleceniodawców.

Nowa Księga 6 Kodeksu cywilnego upraszcza zasady i znosi ten system. Zmienione zasady zawarte w nowej Księdze 6 belgijskiego kodeksu cywilnego umożliwiają poszkodowanemu bezpośrednie pociągnięcie faktycznego sprawcy szkody do odpowiedzialności z przyczyn pozaumownych w wielu przypadkach.

Wracając do naszego przykładu, nadawca A może teraz bezpośrednio obciążyć podwykonawcę C odpowiedzialnością za szkody na podstawie pozaumownej. Oznacza to, że A ma teraz dwie możliwości ubiegania się o odszkodowanie: albo ścigać przewoźnika B na podstawie umowy, albo podwykonawcę C na podstawie pozaumownej.

Innymi słowy, możliwości regresu zleceniodawcy zostały rozszerzone, podczas gdy podwykonawca/wykonawca może teraz stanąć w obliczu roszczeń ze strony wielu stron.

Ustalenia umowne mogą jednak przewidywać różne mechanizmy obronne i odszkodowawcze między zaangażowanymi stronami. Te porozumienia umowne mogą wpływać na możliwość dochodzenia roszczeń lub obrony dostępnej dla stron.

Na przykład, Podwykonawca C może uzgodnić z Przewoźnikiem B wyłączenie bezpośrednich roszczeń od Nadawcy A. Ograniczyłoby to prawa Nadawcy A. Dodatkowo, Podwykonawca C może powołać się na ustalenia umowne i środki obrony uzgodnione pomiędzy Nadawcą A i Przewoźnikiem B.

Z perspektywy Nadawcy A kluczowe jest zapewnienie, że jego umowa z Przewoźnikiem B zabrania wyłączenia jego bezpośredniego prawa do powództwa przeciwko Podwykonawcy C. Jeśli takie wyłączenie jest dozwolone, należy zastrzec, że Przewoźnik B zwolni Nadawcę A z odpowiedzialności.

Przegląd i zmiana istniejących umów i warunków będą miały kluczowe znaczenie. Jest to niezbędne dla firm działających jako zleceniodawcy lub główni przewoźnicy, a także tych działających jako podwykonawcy. W zależności od pełnionej roli, konieczne będzie opracowanie odpowiednich klauzul.

Ważna uwaga: Zniesienie "quasi-immunitetu działającego agenta" może mieć również istotne konsekwencje dla dyrektorów spółek. Dyrektor spółki może, w pewnych okolicznościach, zostać uznany za "działającego agenta" spółki.

W wyżej wymienionym przykładzie spółka jest stroną B, a dyrektor jest stroną C. Gdy spółka pozostaje w stosunku umownym z klientem A, klient A może potencjalnie wnieść roszczenie pozaumowne bezpośrednio przeciwko dyrektorowi C osobiście.

Dla dyrektorów spółek oznacza to zwiększoną odpowiedzialność osobistą, ponieważ nie mogą już "ukrywać się" za strukturami korporacyjnymi.

W związku z tym podkreśla się znaczenie zawarcia umowy dyrektorskiej między spółką a jej dyrektorami.

Skontaktuj się ze swoim specjalistą z ITL Attorneys Belgium, aby sporządzić, przejrzeć i zmienić umowy i ogólne warunki, zapewniając, że możesz rozpocząć 2025 r. bez obaw, z zabezpieczeniem wszystkich ryzyk umownych.

‍