Nowa sesja na pniu Pakietu Mobilności weszła w życie 21 lutego 2022 roku. Obejmował on nowe zasady dotyczące kabotażu (okres karencji) i wymóg prowadzenia działalności gospodarczej: pojazd powrotny do domu. Pojazd powrotny do domu nakłada na firmy dodatkowe wymagania, aby udowodnić, że faktycznie mają siedzibę w państwie członkowskim. Przedsiębiorstwa transportowe muszą, zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. b) rozporządzenia 2020/1055, zorganizować swoją flotę pojazdów w taki sposób, aby:
‍

"pojazdy dostępne przedsiębiorstwu i wykorzystywane do transportu międzynarodowego powracają do jednego z jego miejsc prowadzenia działalności w tym państwie członkowskim co najmniej w ciągu ośmiu tygodni od wyjazdu z tego państwa członkowskiego."
‍

Jako rozporządzenie europejskie, zasady te działają bezpośrednio, a więc bez dodatkowych przepisów krajowych. Teraz jednak dochodzimy do sedna, czy naruszenie tej zasady jest również karalne? Rozporządzenie nie zawiera ani sankcji, ani normy karnej. W rzeczywistości podstawowym założeniem prawa Unii Europejskiej jest to, że egzekwowanie prawa karnego jest (nadal) zastrzeżone dla poszczególnych państw członkowskich. W związku z tym do kompetencji (i zadań) państwa krajowego należy ustanowienie przepisów ustawowych dotyczących egzekwowania prawa.
‍

Co się stanie, jeśli zostanie nałożona opłata karna za niespełnienie standardu pojazdu powrotnego do domu?
‍

Podstawowym filarem prawa karnego jest to, że żaden czyn nie podlega karze, chyba że na mocy wcześniejszego ustawowego przepisu karnego. Jest to istota "zasady legalności". Ustawodawca musi wystarczająco precyzyjnie określić, jakie zachowanie jest karalne, w jakich okolicznościach i jakie są sankcje prawne. Dopiero po takim ustawowym umocowaniu możliwe jest skazanie.
‍

Oczywiście najbardziej oczywistym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa o transporcie drogowym towarów (dalej Wwg). Ustawa ta stanowi podstawę wymogów, zgodnie z którymi może odbywać się transport krajowy. W piśmie z 24 stycznia 2022 r. Minister Infrastruktury i Gospodarki Wodnej odniósł się do przepisu dotyczącego pojazdów powrotnych do domu. Ogłoszono, że Holandia wdroży "pakiet" zgodnie ze zwykłymi procedurami. Ponadto wdrożenie rozporządzenia 2020/1055 zostało omówione na spotkaniu ministerialnym, które odbyło się 18 lutego 2022 roku. Zauważono, że szereg artykułów z rozporządzenia 2000/1055 wymaga między innymi dostosowania Wwg i ustawy o przestępstwach gospodarczych.
‍

Do tej pory przegląd Wwg dostępny dla wszystkich nie wykazał żadnych zmian związanych z pojazdem powrotnym do domu.
‍

Czy prawo to - w obecnej formie - stanowi zatem wystarczającą podstawę dla standardu pojazdu powrotnego do domu? Nie, lub w niewystarczającym stopniu. Artykuł 2.2. Wwg przewiduje zasady kabotażu poprzez regulację rynku (wspomnianą w Rozporządzeniu Wwg). Kabotaż jest jednak pojęciem zasadniczo różnym od (spełnienia) warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Sam Minister również wyraźnie wspomina o kabotażu oprócz obowiązkowego zwrotu pojazdu.
‍

A co z artykułem 2.5 Wwg? Artykuł ten, w skrócie, zakazuje transportu komercyjnego bez ważnego zezwolenia wspólnotowego wydanego w tym celu. Z pewnością każde działanie naruszające warunek zezwolenia nie może oznaczać, że zezwolenie jako takie nie zostało udzielone? Byłoby to bardzo dziwne i niemożliwe do utrzymania rozumowanie prawne.
‍

Wszystko to prowadzi do wniosku, że holenderski ustawodawca nie dotrzymał kroku wejściu w życie przepisu dotyczącego pojazdu powrotnego z rozporządzenia 2020/1055. Wcześniej kilka państw członkowskich zostało upomnianych za nieuwzględnienie na czas dodatkowych przepisów z Pakietu Mobilności. Wśród "opóźnionych" znalazła się również Holandia.
‍

Dlatego też w Holandii normie dotyczącej pojazdów powracających do domu nie towarzyszy obecnie wprowadzenie odpowiedniego ustawowego przepisu karnego. Konkretnie oznacza to, że naruszenie normy dotyczącej pojazdów powrotnych nie stanowi przestępstwa. Nie można również nałożyć sankcji za nieprzestrzeganie tej normy.
‍

Oczekuje się, że kryminalizacja "zasady powrotu do domu" zostanie wprowadzona w coraz większej liczbie państw członkowskich w najbliższej przyszłości. Kwestia faktycznego egzekwowania przepisów jest już jednak zupełnie inna.
Ciąg dalszy bez wątpienia wkrótce.

‍

‍